12) Hz. Ali bin Muhammed, Hadi

İmam Hadi veya İmam Naki diye meşhur olan Ali bin Muhammed İmam Cevad‘ın oğlu, on dört masumun on ikincisi, onuncu imamıdır. Hicri kameri 220 yılından 254 yılına kadar, 34 yıl boyunca imamet görevini üstlenmiştir.

İmametinin çoğunluğunu Samarra’da, egemen hükümetin doğrudan kontrolü altında geçirdi. Abbasi halifelerinden bir kaçı ile aynı dönemde yaşamıştır. Onlardan en önemlileri Mütevekkil’dir.

İmam Hadi’den itikad, Kur’an tefsiri, fıkıh ve ahlak alanında hadisler geride kalmıştır. İmam’ın rivayetlerinin çoğunluğu, kelam ilmi konularından teşbih, tenzih, cebir ve ihtiyar alanındadır. Ayrıca şiilerin inançlarını içeren Camia Kebire Ziyareti İmam Hadi tarafından rivayet edilmiştir.

Vekalet sistemi aracılığıyla irtibat halinde olan İmam Hadi, bu yolla onların durum ve sorunlarıyla ilgilenmiştir. Abdulazim Hasani, Osman bin Said, Eyüp bin Nuh, Hasan Raşid ve Hasan bin Ali Nasır, İmam’ın ashab ve öğrencilerinden bazılarıdır.

İmam’ın kabri şerifleri Irak’ın Samarra şehrindeki “Askeriyeyn” türbesindedir. İmam Hadi’nin babası dokuzuncu imam, İmam Cevad, annesi ise Semane veya Suse adlı bir cariyedir.

İmam Hadi ve oğlu İmam Hasan Askeri, Askeriyeyn diye ünlüdürler. Zira Abbasi halifeleri onları hicri 233 yılında Samarra’ya götürmüş ve ömürlerinin sonuna kadar orada kontrolleri altında tutmuşlardır.

İmam Hadi’nin “Necip”, “Murtaza”, “Hadi”, “Naki”, “Alim”, “Fakih”, “Emin” ve “Tayyip” diye başka lakapları daha vardır. Künyesi Ebü’l Hasan’dır. İmam Kazım ve İmam Rıza’nın da künyeleri “Ebü’l Hasan” olduğundan yanlışlık olmasın diye İmam Kâzım için “Ebü’l Hasan-ı Evvel”, İmam Rıza için “Ebü’l Hasan-ı Sani” (ikinci) ve İmam Hadi için ise “Ebü’l Hasan-ı Salis” (üçüncü) denilmiştir.

İmam Hadi’nin yüzüğünde “Allah-u Rabbi ve huve ismeti min halkihi” yazılıydı. Diğer yüzüğünde ise “Ahitleri korumak (bağlılık) İlahi ahlaklardandır” nakşedilmişti.

Kuleyni, Şeyh Müfid, Şeyh Tusi ve ayrıca İbn-i Esir’e göre İmam Hadi Hicretin 212. yılında Zilhicce ayının ortasında Medine yakınlarında “Sarya” denilen bölgede dünyaya gelmiştir. Bazıları da İmam’ın  Recep ayının ikisinde veya beşinde dünyaya geldiğini belirtmiştir.

Şeyh Müfid ve başkalarının rivayet ettiğine göre İmam Hadi Hicretin 254. yılında Recep ayında Samarra’da 20 yıl, 9 ay ikamet ettikten sonra şehit olmuştur. Bazıları şehadetinin Recep ayının üçünde gerçekleştiğini belirtmiştir. Başka kaynaklarda da şehadetinin Cemaziyülahir ayının 25 veya 26’sında olduğu kaydedilmiştir. O dönemde Abbasilerin on üçüncü halifesi Mu’tez iktidarda bulunmaktaydı.